Cechy sprzężone z płcią, hemofilia, daltonizm

• Hemofilia i daltonizm to choroby czÅ‚owieka należą do cech sprzężonych z pÅ‚ciÄ….
• SÄ… one warunkowane allelami recesywnymi genów, które zlokalizowane sÄ… w chromosomie X.
• Loci genów odpowiedzialnych za powstawanie tych cech znajdujÄ… siÄ™ na chromosomie X, dlatego mężczyźni sÄ… chorzy znacznie częściej.
• Cechy sprzężone z pÅ‚ciÄ… jako recesywne wystÄ™pujÄ… częściej u samców.
• Aby zdecydować czy dwie cechy autosomalne sÄ… ze sobÄ… sprzężone czy nie należy skrzyżować osobnika heterozygotycznego z homozygotÄ… recesywnÄ… pod wzglÄ™dem obu genów. JeÅ›li w wyniku tej krzyżówki uzyska siÄ™ równomierne rozszczepienie fenotypów (po 25%) potomstwa, oznacza to, iż geny leżą na różnych chromosomach, ponieważ sposób rozchodzenia siÄ™ gamet byÅ‚ czysto losowy.
• JeÅ›li w wyniku takiej krzyżówki uzyska siÄ™ wiÄ™kszość potomstwa o cechach osobników rodzicielskich, a niewielki procent mieszaÅ„ców, oznacza to, iż geny sÄ… ze sobÄ… sprzężone. MieszaÅ„ce powstajÄ… w wyniku crossing-over, sÄ… to tzw. rekombinanty.

Hemofilia

• Jest to choroba przejawiajÄ…ca siÄ™ niezdolnoÅ›ciÄ… organizmu do krzepniÄ™cia krwi i wytwarzania skrzepów, której powodem jest brak syntezy jednego z czynników krzepniÄ™cia krwi.
• Czynnik krzepniÄ™cia krwi kodowany jest przez allel dominujÄ…cy genu oznaczonego symbolem H.


Daltonizm

Jest to choroba przejawiająca się niemożnością rozróżniania barw (czerwona, zielona, niebieska), co spowodowane jest brakiem niezbędnego białka kodowanego przez allel dominujący genu o symbolu D.


X^DX^D – Kobieta bez objawów daltonizmu
X^DX^d –  Kobieta rozróżnia barwy (nosicielka genu)
X^dX^d  -  Kobieta chora na daltonizm
X^DY – Mężczyzna rozróżnia barwy
X^dY – Mężczyzna chory na daltonizm
 
Czytaj również:
• Chromosomowa teoria Morgana
• Allele wielokrotne - odstÄ™pstwo od praw Mendla
• Zadanie 3. Stosunek genotypowy a fenotypowy - różnice