Translacja

Drukuj

Proces translacji, najprościej mówiąc, na tłumaczeniu kolejności nukleotydów w RNA na kolejność aminokwasów w powstającym białku. Jest to synteza łańcucha polipeptydowego z aminokwasów, które są transportowane i dostarczane przez tRNA, zgodnie z kolejnością zapisaną w mRNA. W odszyfrowywaniu tej kolejności uczestniczą rybosomy.

Uproszczony schemat translacji Translacja należy do procesów anabolicznych. Do produkcji białek jest niezbędna energia pochodząca z hydrolizy ATP lub GTP. Translacja zachodzi w cytoplazmie, mitochondrium i plastydach komórkach eukariotycznych oraz w cytoplazmie komórek prokariotycznych. W cytoplazmie komórek eukariotycznych jest ona czasowo i przestrzennie oddzielona od transkrypcji, natomiast w pozostałych miejscach, a więc w mitochodrium i plastydach oba procesy zachodzą jednocześnie. W komórkach prokariotycznych translacja i transkrypcja również nie są w żaden sposób rozdzielone. Powstałe podczas transkrypcji, w komórkach eukariotycznych, RNA ulega obróbce posttranskrypcyjnej, która polega między innymi na wycinaniu intronów. Zatem transkrypty są jedynie prekursorami tych właściwych cząsteczek uczestniczących w translacji. W komórkach prokariotycznych, mitochondriach i plastydach DNA jest niepodzielone, tzn. nie występują introny i egzony, dlatego cząsteczki RNA są odczytywane przez rybosomy podczas trwania translacji. mRNA w komórkach eukariotycznych zawiera informacje na temat budowy tylko jednego białka (monocistronowy), natomiast mRNA komórek prokariotycznych zawiera informacje na temat wielu białek (policistronowy).

Zanim rozpocznie się proces translacji, aminokwasy biorące udział w budowie nowego białka muszą ulec aktywacji. Aktywowanie aminokwasów polega na połączeniu ich z odpowiednimi cząsteczkami tRNA. Proces ten katalizują enzymy oraz potrzebna jest do jego zajścia energia. Aminokwas przyłączany jest do stałej sekwencji CCA na końcu 3’ tRNA. Powstaje w ten sposób aminoacylo-tRNA, a proces nosi nazwę aminoacylacji. Katalizowany jest przez enzym aminoacylotransferazę.
Budowa aminoacylo-tRNA
Początek translacji to rozpoznanie przez małą podjednostkę rybosomy specjalnej sekwencji nukleotydów na końcu 5’ nici mRNA. Sekwencja ta nazywana jest liderową, inaczej liderem. Mała podjednostka rybosomy przyłącza się do sekwencji literowej. Pomiędzy dwiema podjednostkami umieszczana jest nić mRNA. Rybosom przesuwa się wzdłuż nici mRNA odczytując kolejne trójki nukleotydów nazywane trójkami lub kodonami. Każdy kodon odpowiada ściśle określonemu aminokwasowi, który jest dostarczany przez cząsteczkę tRNA z odpowiednim antykodonem. Kodon i antykodon muszą być do siebie komplementarne.

Translacja składa się z trzech etapów: inicjacji, elongacji i terminacji. Pierwszy kodon, tzw. kodon startowy, to trójka AUG. Antykodon, który jest komplementarny do trójki nukleotydów AUG posiada tRNA łączące się z aminokwasem metioniną. Metionina zaczyna translację każdego łańcucha polipeptydowego. Nie każde białko zaczyna się od metioniny. Ten aminokwas może zostać usunięty z miejsca startowego w wyniku obróbki posttranslacyjnej.

Inicjacja Elongacja ElongacjaII ElongacjaIII Terminacja

















































Czytaj również :