Smak:
Za odczuwanie smaku odpowiedzialne są kubki smakowe. Receptory dzięki, którym odczuwamy smak umieszczone są na nabonku języka, podniebienia i gardła.
Kubki smakowe:
Kubki smakowe są receptorami smaku, leżą w nabłonku języka, ich obecność związana jest z brodawkami języka ( brodawka okolona, grzybowata, liściasta). Nie występują w brodawkach nitkowych.
Brodawki smakowe:
- grzybowate
- liściaste
- okolone
Receptory smakowe:
Receptory smakowe wrażliwe są tylko na jeden konkretny rodzaj smaku.
Rodzaj smaku (możemy wyodrębnić 5 rodzajów) :
- smak słodki
- smak słony
- smak gorzki
- smak kwaśny
- umami (umame)
Umami:
Umami - jest jednym z pięciu wyróżniany smaków. Smak ten został wyodrębniony dopiero w 2000 roku. Istnieją bowiem receptory, które 'wyczuwają' kwas glutaminowy i są one odpowiedzialne za odczucie smaku umami. Umami częso określane jest jako smak glutaminianu sodu i kojarzony jest z kuchnią azjatycką. Dla wielu z nas umami jest mieszanką czterech pozostałych smaków. Inni twierdzą, że smak umami jest to smak orzecha włoskiego lub bulionu.
Mapa smaków:
Za każdy smak odpowiada inny rodzaj receptora, pokrywają one praktycznie całą powierzchnię języka. Jednak każdy rodzaj receptora ma największe zagęszczenie w konkretnym miejscu (np. na bokach, na nasadzie itp.). Dzięki przeprowadzeniu odpowiednich prób na grupie badanych , można stworzyć mapę smaków.
Mechanizm powstawania smaku:
- Substancje (pochodzące z pokarmu) rozpuszczane są w śluzie pokrywającym błonę śluzową jamy ustnej.
- Komórka receptorowa zostaje pobudzone poprzez oddziaływanie na mikrokosmki.
- Następuje depolaryzacja błony.
- Uwalnia się neurotransmiter (neuroprzekaźnik).
- Przewodzenie impulsów nerwowych zachodzi włóknami nerwowymi.
Jak powstaje smak ?
- smak słodki - II przekaźnik (cAMP - 3',5'-cykliczny adenozynomonofosforan) zamyka kanały K+
- smak słony - napływ jonów Na+ do wnętrza komórki
- smak gorzki - zamykanie kanałów K+ lub hamowanie II przekaźnika (cAMP)
- smak kwaśny - napływ jonów H+ do wnętrza komórki ;ub zamykanie kanałów K+
- umami (umame)- napływ jonów Na+ i Ca2+.
Percepcja smaku:
Prcepcja smaku modyfikowana jest przez:
- zapach,
- temperaturÄ™,
- teksturÄ™,
- twardość.
Aby potwierdzić to spostrzeżenie wystarczy spróbować wyczuć smak cytryny podczas zatykania nosa (odłączamy zmysł węchu przez co osłabiamy percepcję smakową).
Czytaj również:
|